مدل کسب و کار : “آیا به دنبال یک بیزینس مدل موفق برای کسب‌وکارتان هستید؟ ما به شما کمک می‌کنیم تا با توجه به نیازهای مشتریان، بازارها، رقبا، ساختار سازمانی و منابع مالی، به بهترین روش برای طراحی و مدیریت کسب‌وکار خود برسید. با بیش از ۱۰ سال تجربه در طراحی بیزینس مدل‌های موفق، تیم ما آماده است تا به شما در تحقق رویاهای کسب‌وکارتان کمک کند. با ما تماس بگیرید تا برای مشاوره رایگان با متخصصان ما تماس بگیرید.”
بیزینس مدل یکی از مهمترین عناصری است که در طراحی، مدیریت و بهبود کسب و کارها به کار می‌رود. هر کسب و کاری برای رسیدن به هدف خود باید یک بیزینس مدل قوی و مناسب داشته باشد. در این مقاله 1000 کلمه‌ای، به بررسی مفهوم بیزینس مدل، انواع بیزینس مدل و نحوه انتخاب بیزینس مدل مناسب برای کسب و کار خود می‌پردازیم.
بیزینس مدل یکی از کاربردی ترین روش ها برای شروع هر کسب و کاری است. درست استفاده کردن از آن بسیار دارای اهمیت است
مفهوم بیزینس مدل
بیزینس مدل به نحوه عملکرد کسب و کار، جریان درآمد و هزینه‌های آن اطلاق می‌شود. به طور کلی، یک بیزینس مدل شامل توضیح نحوه تولید و فروش محصولات، جذب و حفظ مشتریان، تحویل محصولات، توزیع سود و هزینه‌ها و… است. هدف اصلی بیزینس مدل، بهینه‌سازی عملکرد کسب و کار و حفظ رقابت‌پذیری در بازار است.
بیزینس مدل (Business Model) به شیوه‌ای است که یک شرکت برای ایجاد ارزش برای مشتریان، به دست آوردن درآمد و بهره‌وری از منابع خود در زمینه‌های مختلف از جمله تولید، توزیع، بازاریابی و مالی استفاده می‌کند. به عبارت ساده‌تر، بیزینس مدل، نحوه کسب درآمد و تولید ارزش در یک شرکت را توصیف می‌کند.
بیزینس مدل با توجه به مشتریان، بازارها، رقبا، ساختار سازمانی و منابع مالی کسب‌وکار، طراحی می‌شود. این مدل شامل چندین عنصر است که هر کدام می‌توانند به شما در تصمیم‌گیری‌های مهم در کسب‌وکار کمک کنند، از جمله:
- مشتریان: شما باید با شناخت دقیق‌تری از نیازها، مشکلات و خواسته‌های مشتریان، بتوانید محصولات و خدماتی را به وی ارائه دهید که به بهترین شکل ممکن به نیازهای وی پاسخ‌گو باشد.
- پیشنهاد محصولات و خدمات: شما باید به شکلی که مناسب با نیازهای بازار است، ارزش ارائه شده به مشتریان و نحوه ارائه آنها را تعیین کنید.
- ساختار سازمانی: شما باید ساختار درونی شرکت خود را به شکلی تعیین کنید که بهترین شکل ممکن باشد و فرایندهای کسب‌وکار را به بهترین شکل مدیریت کنید.
- درآمد: شما باید منابع درآمدی که کسب‌وکار شما دارد و نحوه جذب و حفظ مشتریان را تعیین کنید.
- منابع کلیدی: شما باید منابع مورد نیاز برای ارائه محصولات و خدمات را شناسایی کنید و به بهترین شکل ممکن آنها را مدیریت کنید.
بیزینس مدل به شما کمک می‌کند تا به بهترین شکل ممکن کسب‌وکار خود را طراحی و مدیریت کنید و برای رشد و توسعه آن برنامه‌ریزی کنید.
نحوه انتخاب بیزینس مدل مناسب
انتخاب بیزینس مدل مناسب برای کسب و کار، یکی از مهمترین عوامل موفقیت آن است. برای انتخاب بیزینس مدل مناسب، باید به بررسی موارد زیر توجه کرد:
۱. صنعت و بازار هدف:
باید با توجه به صنعت و بازار هدف کسب و کار، بیزینس مدل مناسب را انتخاب کرد. به عنوان مثال، اگر کسب و کار شما در صنعت خدماتی فعالیت می‌کند، ممکن است مدل فروش اشتراکی برای شما مناسب باشد.
۲. نیازهای مشتریان:
باید نیازهای و ترجیحات مشتریان را بررسی کرد و بر اساس آن بیزینس مدل مناسب را انتخاب کرد. به عنوان مثال، اگر مشتریان شما به دنبال قیمت مناسب و محصولات با کیفیت هستند، مدل فروش مستقیم ممکن است برای شما مناسب باشد.
۳. منابع مالی:
باید با توجه به منابع مالی کسب و کار، بیزینس مدل مناسب را انتخاب کرد. به عنوان مثال، اگر کسب و کار شما منابع محدودی دارد، مدل فروشگاه آنلاین ممکن است برای شما مناسب باشد.
مدل کسب و کار چیست؟ 30 نوع توضیح داده شده است
نمونه اولیه شما ممکن است برای ارائه به سرمایه گذاران یا دارندگان مجوز آماده باشد، اما اگر یک مدل کسب و کار ندارید، ارزشی ندارد. چگونه به کسی توضیح می دهید که محصول شما چه کاری انجام می دهد یا قصد انجام آن را دارد و چگونه برای مشتریان و شرکت ارزش ایجاد می کند؟
برای آن به یک مدل کسب و کار نیاز دارید.
این اصطلاحی است که مردم اغلب از آن استفاده می کنند، اما بیشتر آنها واقعاً معنی آن را نمی دانند. مایکل لوئیس، نویسنده کتاب The New, New Thing: A Silicon Valley Story ، می گوید که مدل کسب و کار یک «اصطلاح هنر» است. اکثر مردم وقتی آن را می بینند می دانند اما نمی توانند به طور دقیق آن را توصیف کنند.
بنابراین، مدل کسب و کار دقیقا چیست و چه اجزایی دارد؟
مدل کسب و کار چیست؟
مدل کسب‌وکار ساختاری مفهومی است که از دوام کسب‌وکار پشتیبانی می‌کند و توضیح می‌دهد که کسب‌وکار به چه کسی خدمات می‌دهد، چه چیزی ارائه می‌دهد، چگونه آن را ارائه می‌دهد و چگونه به اهدافش دست می‌یابد.
تمام فرآیندها و سیاست های تجاری که یک شرکت اتخاذ و دنبال می کند بخشی از مدل کسب و کار است.
به گفته مربی مدیریت پیتر دراکر:
یک مدل کسب و کار قرار است پاسخ دهد که مشتری شما کیست، چه ارزشی می توانید برای مشتری ایجاد یا اضافه کنید و چگونه می توانید آن را با هزینه های معقول انجام دهید.
بنابراین، یک مدل کسب و کار توصیفی از چگونگی ایجاد، ارائه و جذب ارزش برای مشتری و همچنین خود یک شرکت است.
اجزای یک مدل کسب و کار چیست؟
یک مدل کسب و کار ایده آل معمولا چهار جنبه کلیدی کسب و کار را منتقل می کند که با استفاده از یک ابزار تخصصی به نام بوم مدل کسب و کار ارائه می شود . این اجزای کلیدی عبارتند از مشتریان، ارزش پیشنهادی، مدل عملیاتی و مدل درآمد.
دقیقاً، یک مدل کسب و کار به سؤالات کلیدی زیر پاسخ می دهد:
- مشتری کیست؟
- کسب و کار چه ارزشی به مشتریان ارائه می دهد؟
- کسب و کار چگونه عمل می کند؟
- کسب و کار چگونه کسب درآمد می کند؟
مشتری کیست؟
مشتری قلب یک مدل کسب و کار را تشکیل می دهد. پاسخ می دهد که شرکت قصد دارد پیشنهادات خود را به چه کسی بفروشد. یک کسب‌وکار معمولاً مشتریان را به بخش‌های مختلف با نیازها، ویژگی‌ها یا رفتارهای همگن گروه‌بندی می‌کند. سپس یک یا چند بخش مشتری را تعریف می کند که به آنها خدمت می کند یا می خواهد به آنها خدمت کند، و به دنبال آن پاسخی به این که چرا قصد دارد به این بخش خدمات ارائه کند، ارائه می دهد.
کسب و کار چه ارزشی به مشتریان ارائه می دهد؟
این مهمترین جزء یک مدل کسب و کار است که به چندین سوال کلیدی مرتبط با ارزش مشتری و کسب و کار پاسخ می دهد. معمولاً با استفاده از بوم پیشنهاد ارزش ارائه می شود .
- مشتری می خواهد چه کارهایی انجام دهد؟
- چه دردهایی در انجام کار دارند؟
- آنها با انجام کار چه چیزی به دست می آورند؟
هنگامی که به این سؤالات پاسخ داده شد، کسب و کار به مجموعه دیگری از سؤالات مربوط به تجارت با مشتریان پاسخ می دهد:
- کسب و کار چگونه کار را انجام می دهد؟
- کسب و کار چگونه درد مشتری را تسکین می دهد؟
- چگونه کسب و کار می تواند به مشتری کمک کند تا سود کسب کند؟
کسب و کار چگونه عمل می کند؟
این مدل عملیاتی کسب و کار است که به شرح زیر است:
فعالیت های کلیدی: کسب و کار چه چیزهایی را به مشتریان می فروشد؟
شرکای کلیدی: چه کسی به کسب و کار در ارائه ارزش به مشتریان کمک می کند؟
منابع کلیدی: کسب و کار از چه منابعی برای توسعه و ارائه پیشنهادات خود استفاده می کند؟
کانال های کلیدی: کسب و کار از چه کانال هایی برای ارائه پیشنهادات خود به مشتریان استفاده می کند؟
روابط با مشتری: کسب و کار چه نوع روابطی را با مشتریان خود حفظ می کند؟
کسب و کار چگونه کسب درآمد می کند؟
کسب درآمد برای کسب و کار برای حفظ خود مهم است. این جزء از مدل کسب و کار بر توضیح بیشتر در مورد مسائل مالی و چگونگی کسب درآمد از کسب و کار متمرکز است.
این مدل درآمد کسب و کار نامیده می شود و دارای دو جزء است:
- ساختار هزینه شامل تمام هزینه هایی است که کسب و کار در ایجاد و ارائه ارزش به مشتریان متحمل می شود.
- جریان های درآمدی شامل تمام جریان های درآمدی اولیه و غیراصولی است که کسب و کار از آنها استفاده می کند.
چرا توسعه یک مدل کسب و کار مهم است؟
مدل کسب و کار به عنوان طرح اولیه کسب و کار و نقشه راه موفقیت (یا شکست) آن عمل می کند. این ابزار به بنیانگذاران کمک می کند تا تصمیم بگیرند که کسب و کارشان چگونه کار کند و درآمد کسب کند.
این تنها سندی است که روشن می کند –
- مفهوم کسب و کار – فرصت بازاری که کسب و کار از آن بهره می برد.
- بازار هدفی که کسب و کار به آن توجه می کند.
- مشکلاتی که کسب و کار قصد دارد حل کند.
- راه حلی که کسب و کار ارائه می دهد و چگونه ارزش مشتری ایجاد می کند.
- چگونه کسب و کار مشتریان خود را جذب می کند.
- مدل عملیاتی کسب و کار از آن پیروی می کند.
- چگونه کسب و کار پول در می آورد و هزینه هایی که برای بدست آوردن آن انجام می شود چقدر است.
علاوه بر این، مدل کسب‌وکار دلیلی را برای مشتریان ارائه می‌دهد تا پیشنهاد را نسبت به سایرین در بازار انتخاب کنند. مردم فیسبوک را انتخاب کردند زیرا به آنها کمک می کرد با افراد دیگر در سراسر جهان ارتباط برقرار کنند و با آنها چت کنند (مدل عامل)، و حتی هزینه ای برای آن دریافت نکرد (مدل درآمد). مدل کسب و کار نتفلیکس بر سایرین ارجحیت داشت زیرا به جای مدل کسب و کار پخش تلویزیونی معمول، ارزشی را در قالب محتوای درخواستی ثابت ارائه می کرد.
30 نوع مدل کسب و کار
انواع مختلفی از مدل های کسب و کار برای مشاغل مختلف وجود دارد. برخی از انواع اصلی مدل های کسب و کار عبارتند از:
سازنده
یک تولید کننده محصولات نهایی را از مواد اولیه تولید می کند. ممکن است مستقیماً به مشتریان بفروشد یا به واسطه ای بفروشد، یعنی کسب و کار دیگری که در نهایت آن را به مشتری بفروشد. به عنوان مثال – فورد، 3M، جنرال الکتریک.
پخش کننده
یک توزیع کننده محصولات را از تولیدکنندگان خریداری می کند و آنها را به خرده فروشان یا عموم می فروشد. مثال – نمایندگی های خودرو.
خرده فروش
یک خرده‌فروش پس از خرید محصولات از توزیع‌کننده یا عمده‌فروش مستقیماً به عموم مردم می‌فروشد. مثال – آمازون و تسکو.
حق امتیاز
فرنچایز می تواند تولید کننده، توزیع کننده یا خرده فروش باشد . به جای ایجاد یک محصول جدید، فرنچایز از مدل و برند کسب و کار مادر استفاده می کند و در عین حال حق امتیاز آن را می پردازد. به عنوان مثال می توان به مک دونالد و پیتزا هات اشاره کرد.
آجر و ملات
آجر و ملات یک مدل تجاری سنتی است که در آن خرده‌فروشان، عمده‌فروشان و تولیدکنندگان با مشتریان رو در رو در یک دفتر، یک مغازه یا فروشگاهی که کسب‌وکار مالک یا اجاره‌ای است، سروکار دارند.
تجارت الکترونیک
مدل کسب و کار تجارت الکترونیک ارتقاء مدل کسب و کار سنتی آجر و ملات است. تمرکز آن بر فروش محصولات با ایجاد یک فروشگاه اینترنتی در اینترنت است.
آجر و کلیک
شرکتی که هم حضور آنلاین و هم آفلاین دارد به مشتریان این امکان را می‌دهد تا محصولات را از فروشگاه‌های فیزیکی دریافت کنند در حالی که می‌توانند سفارش را به صورت آنلاین انجام دهند. این مدل به کسب‌وکار انعطاف‌پذیری می‌دهد زیرا به‌صورت آنلاین برای مشتریانی که در مناطقی زندگی می‌کنند که فروشگاه‌های آجر و ملات ندارند، وجود دارد. مثال‌ها – امروزه تقریباً همه شرکت‌های پوشاک.
نیکل و دایم
در این مدل، محصول پایه ای که به مشتریان ارائه می شود، بسیار مقرون به صرفه بوده و از این رو قیمت آن تا حد امکان پایین است. به ازای هر سرویس دیگری که با آن ارائه می شود، مبلغ مشخصی دریافت می شود. مثال ها – همه شرکت های هواپیمایی ارزان قیمت.
فریمیوم
Freemium یکی از رایج ترین مدل های کسب و کار در اینترنت است. شرکت‌ها خدمات اولیه را به صورت رایگان به مشتریان ارائه می‌کنند در حالی که حق بیمه خاصی را برای افزودنی‌های اضافی دریافت می‌کنند. بنابراین چندین طرح با مزایای مختلف برای مشتریان مختلف وجود خواهد داشت. به طور کلی، سرویس اصلی با محدودیت ها یا محدودیت های خاصی مانند تبلیغات درون برنامه ای، محدودیت های ذخیره سازی و غیره همراه است که برنامه های پریمیوم نباید دارای آن باشند. به عنوان مثال، نسخه اصلی Dropbox با 2 گیگابایت فضای ذخیره سازی عرضه می شود. اگر می‌خواهید این محدودیت را افزایش دهید، می‌توانید به برنامه Pro بروید و ماهانه ۹.۹۹ دلار حق بیمه پرداخت کنید. برخی از ویرایشگرهای تصویر آنلاین به شما امکان می دهند فقط تعداد معینی از تصاویر را در طرح اولیه رایگان ویرایش کنید در حالی که تعداد نامحدودی از تصاویر در طرح پولی موجود است.
طرح رایگان یوتیوب با تبلیغات همراه است، در حالی که طرح پریمیوم بدون وقفه تبلیغاتی و مزایای دیگر است. این مدل یکی از محبوب ترین مدل ها برای شرکت های آنلاین است زیرا نه تنها یک ابزار بازاریابی عالی است، بلکه یک روش مقرون به صرفه برای افزایش مقیاس و جذب کاربران جدید است.
اشتراک، ابونمان
اگر هزینه های جذب مشتری بالا باشد، این مدل کسب و کار ممکن است مناسب ترین گزینه باشد. مدل کسب و کار اشتراک به شما امکان می دهد مشتریان را در یک قرارداد بلند مدت نگه دارید و از طریق خریدهای مکرر از آنها درآمدهای مکرر دریافت کنید. مثال‌ها – Netflix ، Dollar Shave Club .
نتیجه گیری
بیزینس مدل یکی از عوامل مهم در موفقیت کسب و کار است. انتخاب بیزینس مدل مناسب برای کسب و کار، به دلیل تاثیرات قابل توجهی که بر عملکرد کسب و کار دارد، بسیار مهم است. برای انتخاب بیزینس مدل مناسب، باید به مواردی مثل صنعت و بازار هدف، نیازهای مشتریان و منابع مالی کسب و کار توجه کرد. با انتخاب بیزینس مدل مناسب، کسب و کار شما به راحتی می‌تواند رقابت‌پذیری خود را افزایش دهد و به موفقیت بیشتری دست پیدا کند.
